Prof. Dr. Musa Kasımlı
Milletvekili, AMEA Üyesi
Şuşa’da düzenlenen son derece başarılı bir şekilde hazırlanmış Dünya Azerbaycanlılarının V. Kurultayı’nda Cumhurbaşkanı
İlham Aliyev’in konuşmasında da ifade ettiği gibi “nerede yaşadığına bakılmaksızın milletimizin temsilcilerine sadece bir gurur hissi yaratmadı, aynı zamanda gelecek faaliyetleri için de bir program haline geldi.
Kurultay’ın yapılacağı yer olarak Şuşa’nın seçilmesinin derin bir anlamı vardı. Milli manevi ruhumuzun ve kültürümüzün başkenti sayılan Şuşa, 8 Mayıs 1992’de Ermenistan tarafından işgal edilmiş ve 8 Kasım 2020’de kahraman Azerbaycan Ordusu tarafından kurtarılmıştır.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, kentin işgalden kurtarıldığını duyurarak, “Gözünüz aydın ey Dünya Azerbaycanlıları!” demiştir.
Uzun yıllar işgal altındaki toprakların kurtarılması, tüm dünyadaki Azerbaycanlıları birleştiren ortak bir hedefti. Şuşa Kurultayı, birlik, kuvvet, güç ve geleceğe yönelik faaliyetleri tanımlayan bir Yol Haritası Kurultayı idi. Devlet başkanı Kurultayı “Zafer Kurultayı” olarak nitelendirdi. Çünkü düşmana karşı kazanılan tarihi zaferden sonra ilk kez Dünya Azerbaycanlıları bir araya gelerek bir Kurultay düzenlemiştir.
Devlet başkanının geniş kapsamlı konuşması, dünyadaki Azerbaycanlılar için büyük bir ders oldu. Bu konuşmadan çıkarılacak çok ders vardır. Bu derslerden sadece birkaçına dikkatlerinize sunmak isterim.
Azerbaycan halkı, şehitlerinin kanını ve intikamını savaş alanında düşmandan almış, kanları yerde kalmamıştır.
Dünya Azerbaycanlıları güçlü olmaya devam etmeli ve milletimize ve devletimize karşı haksızlık yapanlara hakettikleri cevabı vermeye hazır olmalıdır.
Topraklarını işgalden kurtaran ve tarihi misyonunu yerine getiren kahraman oğulları, yüksek vatan sevgisi ile tarihe, millete ve vatana eşsiz hizmetlerde bulunmuşlardır. Milletimizin vatanperverlik duyguları her zaman güçlü olmalıdır.
Ermenistan’ın askeri saldırganlığının bir sonucu olarak ortaya çıkan Dağlık Karabağ sorununun çözülmesi, 2003 yılından bu yana Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in ana hedefi olmuştur. Aynı zamanda çatışma sonrası süreçte Azerbaycan lehine süreçlerin geliştirilmesi devlet başkanı için kilit bir görevdi ve tüm güçler bu amaçla seferber edildi. Devlet başkanının politikası sonucunda Azerbaycan vatandaşları ve Dünya Azerbaycanlıları bu amacı gerçekleştirmeye
çalışmışlardır. Bu nedenle ülkede ordu inşası hızla gerçekleştirildi. Azerbaycan modern bir orduya sahip oldu, genç nesil vatanseverlik, düşman nefreti, Anavatan’a bağlılık ruhuyla yetiştirildi, ekonomik reformlar yapıldı. Bütün çalışmaların amacı, izlenen politika, atılan adımlar, düşmanı topraklardan kovmaktı. Azerbaycan bunu kendi başına başardı.
30 yıllık anlamsız müzakereler yerine Azerbaycan halkı gücünü göstermiş, adaleti ve uluslararası hukuku yeniden tesis etmiş, büyük bir millet olduğunu ve işgalle asla uzlaşmayacağını tüm dünyaya ispatlamıştır. Azerbaycan milletinin hedeflerine ulaşmasının temelinde istikrar, güçlü ordu, güçlü devlet ve güçlü bir devlet başkanı vardır.
Aslında Azerbaycan sadece Ermenistan ile değil, dünya Ermenileri, Ermenistan’ı destekleyen devletler ve çevrelerle de savaşmıştır. Bu nedenle, zaferin ölçeği daha büyüktür. Azerbaycanlılar, vatan için ölmeye hazır olduklarını ispatladılar, öldüler, geri dönmediler, güçlü devlet başkanının güçlü iradesi, zekası ve sarsılmaz milli iradesi her şeyin üstündedir. Azerbaycan askerinin gücü ve vatan sevgisi karşısında her şey çaresizdir. Milli irade, azim, askeri güç ve vatan sevgisi her zaman galip gelmelidir.
44 gün süren savaşta Azerbaycan, Ermeni faşizmini yok ederek Güney Kafkasya’yı faşizmden kurtardı. Ancak Ermenistan’da hala faşizmin tezahürleri vardır. Bazı çevreler, dünya Ermenileri Azerbaycan’ı tehdit etmeye çalışıyor. Ancak İkinci Karabağ Savaşı’nın tarihi onlar tarafından unutulmamalı. Bu davranışları iyi gören Azerbaycan devleti gücünü sürekli artırmaktadır. Ermeni unsuruna asla inanılamayacağı için, Azerbaycan devleti ve Dünya Azerbaycanlıları her zaman her duruma hazır olmalıdır.
Savaş sırasında yurt dışında yaşayan milyonlarca Azerbaycanlı, askeri harekatın seyrini yakından takip etmiş, konuşmalarında, yorumlarında, sosyal ağlarında ve diğer imkânlarda Azerbaycan gerçeğini yaşadıkları ülke kamuoyuna aktarmışlardır ki bu faaliyetler, savaştan sonra bile gereklidir. Çünkü savaş bitmiş olmasına rağmen Azerbaycan’a yönelik toprak iddiaları bitmemiştir ve intikamcı güçler hala aktiftir. Savaş ve savaş sonrası, Azerbaycan devletinin Ermenistan’ın ve dünya Ermenilerinin Azerbaycan’a yönelik toprak iddialarını ortadan kaldırmaya kararlı olduğunu gösterdi.
Ancak bu iddialardan dolayı Dünya Azerbaycanlıları her zaman hazır olmalı, ortak dava için hiçbir çabadan kaçınmamalı ve aktif olmalıdır.
Bir barış anlaşması imzalamak Ermenistan için tek çıkış yoludur. Ermenistan bunu reddederse, Azerbaycan bu ülkenin toprak bütünlüğünü tanımayacağını resmen ilan edecektir. İkinci Karabağ Savaşı’nın sonuçları göz önüne alındığında, Ermeni tarafı, Azerbaycan’ın şartlarını kabul etmezse yeniden mağlup edilebileceğini anlamalıdır.
Hem Azerbaycan hükümeti, hem büyükelçilikler hem de diaspora kuruluşları gerçeğin dünyaya ulaştırılmasında aktif olmalıdır. Yurt dışında yaşayan Azerbaycanlılar bu alanda daha büyük fırsatlara sahiptir. Ermeni radikal güçlerinin son yıllardaki fiziksel saldırılarına, suç eylemlerine ve baskılarına rağmen, Azerbaycanlılar her zaman söz sahibi oldular. Azerbaycanlılar, yaşadıkları ülkelerdeki halkı eğitmek için Azerbaycan gerçeklerini ve tarihini bilmeleri ve tanıtmaları gerekmektedir.
Cumhurbaşkanı’nın konuşmasında, Azerbaycanlıların ikinci ve üçüncü kuşağının kendi kültürlerine bağlanması,her şeyden önce Azerbaycan dilini bilmesi de önemliydi. Tabii ki, bu kolay bir iş değil. Azerbaycan dili ailelerde yaşatmak mümkün olsa da yeterli değildir. Bu nedenle devlet, Azerbaycan okullarının ve hafta sonu okullarının açılmasına yardım etmeye hazırdır. Bu çalışmanın daha organize bir şekilde yapılması faydalı olacaktır. Çünkü ana dil tüm Azerbaycanlıları temel olarak birleştirmektedir.
Cumhurbaşkanı konuşmasında Azerbaycan gençliğine önemli görevler verdi. İkinci Karabağ Savaşı’nın tarihini bilmeleri ve bu gerçekleri arkadaşlarına aktarmaları gerektiğini söyledi. Yurt dışında yaşayan Azerbaycanlıların faaliyetleri büyük bir güç olarak ülke için çok faydalıdır. Faaliyetleri ve Azerbaycan gerçeklerini hayata geçirmeleri, ulusal çıkarların korunması elbette devletin konumunu güçlendirmektedir. Bu, dünyadaki Azerbaycanlıların her zaman ulusal çıkarlarını korumaları, aktif olmaları ve yaşadıkları ülkelerde yeni dostlar kazanarak çevrelerini genişletmeliler.
Kurultay, sürekli güçlenen ve organize olan Azerbaycan diasporasının iyi bir geleceğe sahip olduğunu göstermiştir.
